A cita, presentada no Museo do Pobo Galego, congregará durante catro días a un centenar de embarcacións en Fontán e promoverá actividades relacionadas coa navegación
A menos de tres semanas da gran cita da vela tradicional galega en Sada, o Museo do Pobo Galego acolleu o pasado sábado o acto institucional de presentación do Encontro de Embarcacións Tradicionais de Galicia que impulsa cada dous anos a Federación Galega pola Cultura Marítima e Fluvial (Culturmar).
O seu presidente, José Luís Sacau; a directora xeral de Desenvolvemento Pesqueiro, Susana Rodríguez Carballo; o alcalde de Sada, Benito Portela, o presidente da Asociación Cultural e Mariñeira Vos Patexeiros, Miguel Martínez Modroño, e a xerente da Fundación Artesanía de Galicia, Elena Fabeiro, participaron na presentación dun evento que se desenvolverá na vila sadense do 3 ao 6 de agosto e que irá acompañado non só de saídas para navegar, senón para o que se programou un amplo programa tanto en mar como en terra, con actividades para todas as idades, con talleres, música, xogos, teatro e propostas específicas para o público infantil. O evento conta cun programa inclusivo, no que este ano ten como entidade convidada a Aspace e co que se pretende achegar a cultura do mar a persoas con diversidade funcional.
"Dezaseis anos despois de que a nosa frota navegara as augas de Ferrol, en 2007, regresamos ás mariñas coruñesas, a unha vila mariñeira por dereito propio. Sada é hoxe unha localidade puxante, centro turístico de primeira magnitude que mantén un vínculo directo co mar: conta cun dos portos deportivos máis importantes de todo o litoral galego e cantábrico, conserva aínda unha importante actividade mariñeira e conta tamén cun colectivo, Os Patexeiros —coorganizador, co Concello de Sada e a propia Culturmar, da cita coa cultura mariñeira— que segue a salpicar de velas tradicionais a ría, facéndonos lembrar o pasado esplendoroso da vida mariñeira sadense» sinalou o presidente de Culturmar.
En su intervención, Sacau destacó "a potencia de Sada e das Mariñas Coruñesas como un dos grandes polos de desenvolvemento do país en todos os planos: económico, industrial, demográfico, turístico e tamén cultural" e o sue papel na reivindicación do patrimonio propio. "Sobran exemplos que nos indican que o desenvolvemento debe ir parello coa salvagarda dos valores patrimoniais e debe ser respectuoso con eses valores, de maneira que no fío da historia nunca perdamos a referencia do que somos e de onde procedemos", considerou Sacau, e exhortou a que este decimosexto encuentro sirva, como en anteriores ocasións, "de catalizador para que todos os axentes, desde as institucións ao tecido social e económico, poñan as súas enerxías, con orgullo e determinación, ao servizo duns valores que nos deben identificar como país e como comunidade humana madura e moderna". O presidente de Culturmar reclamou "políticas decididas" como a delimitación de áreas portuarias específicas para que a frota tradicional poda ser exhibida como un museo vivo, o respaldo á renovación xeneracional dos carpinteiros de ribeira a través da formación reglada e a revitalización da actividade de construcción naval en madeira, recoñecendo o seu valor en términos ecolóxicos, económicos e medioambientais, algo imprescindible para "garantir o futuro deste patrimonio que, doutro xeito, corre serio perigo de esvaecer".
Pola súa banda, o presidente de Os Patexeiros, Miguel Martínez, destacou no acto o impacto desta cita coa cultura mariñeira e fluvial alí onde de celébrase. "Sería fermoso que non terminase o Encontro de Embarcacións o día 6, que este transformase a sociedade de Sada e puxese no primeiro plano o seu orgullo mariñeiro" desexou. A asociación sadense, que cumpre 15 anos de actividade, dará a coñecer formalmente no Encontro o seu proxecto para a creación do Museo Á boia, "unha proposta para poder exhibir as nosas xoias flotantes, as nosas embarcacións tradicionais fondeadas ao longo dunha parte de paseo marítimo de Sada", avanza Martínez. O proxecto físico, adiantou Martínez, leva asociada ademais unha capa no metaverso, que consiste en navegación nas embarcacións a través de realidade virtual.
Programa
Aínda que a maior parte das actividades do Encontro de Embarcacións Tradicionais de Galicia concentrarase entre o 3 e o 6 de agosto, a programación de mar comeza este mesmo mes, co Convoi Tesa a Escota Proa a Sada, que arriba en Muros o día 23 para navegar até Sada, onde chegarán os barcos o 30 de xullo, procedentes de distintos portos. Ademais, nestas semanas previas á celebración pódense visitar xa en Sada a exposición fotográfica Non centro do mar, de Eduardo Rivo (na Sociedade Recreativa, Cultural e Deportiva) e a mostra de pintura colectiva "O mar na miña memoria", da Asociación de Artistas Plásticos Galegos, na Casa dá Cultura Pintor Llorens, e este pasado fin de semana celebrouse no porto sadense a Xuntanza de Embarcacións Tradicionais de Os Patexeiros, coincidindo coas festas do Carme.
Quen queira chegar por mar ao encontro, tamén se pode participar na expedición da goleta Evangelina, construída en 1912, que sairá de Rianxo o día 2 de agosto, para chegar o día 3, ou na travesía que realizará o barco histórico Atyla desde o Vigo, entre o 30 de xullo e o 5 de agosto. Ambas as embarcacións poderán ser visitadas e realizar navegacións desde o porto de Fontán, durante o Encontro, algo que tamén se poderá realizar desde o Joaquín Vieta. Até o momento están inscritas 74 embarcacións para esta cita náutica, aínda que se espera que se chegue ao centenar. O prazo de inscrición está aberto na web do Encontro até o día 27.
A programación inclúe distintas mostras ligadas á navegación e carpintaría, artesanía, exposicións permanentes, presentacións de libros, revistas e proxectos, e mesmo un recital poético. Tamén haberá exposicións e obradoiros por parte de redeiras, cesteiros, tejedores de tapices, construtores de barcos dentro de botellas, pintores e debuxantes e mesmo unha recreación da descarga de peixe. Están previstos concertos o catro xornadas que dura o Encontro. Mercedes Peón, Os de Abaixo, Faltriqueira, Lenda Ártabra, Bule Bule Band, y Habelas Hailas serán os encargados da banda sonora nocturna, aínda que tamén animarán a cita Nova Troula e Queiroa. Para quen queira admirar a costa e seguir as navegacións por terra está prevista unha ruta de sendeirismo guiada pola costa até Lourido.
Os pequenos terán o seu propio espazo dentro do Encontro, con ludoteca infantil de temática mariñeira, poderán bogar en zocas, unhas embarcacións típicas do golfo Ártabro que se realizaron expresamente a escala para esta cita, ou participar nun obradoiro de nós mariñeiros. Tamén para eles prográmanse espectáculos de O Mago Paco, Natalia Outeiro Pajarito Clown, Rilo e Penadique, Teatro Gazafellos, Tropa de Trapo e Brais das Hortas.. Poderán entreterse estampando camisetas, participar nun obradoiro de música tradicional e mesmo construír o seu propio barco de vela con madeiras de crebas.
As tripulacións das embarcacións participantes poderán participar nas navegacións diarias que se programa tanto pola mañá como pola tarde, e que permitirán coñecer as posibilidades para a vela de Sada, Miño, Gandarío, Perbes, Lorbé e Ares.