- O alcalde de Sada, Benito Portela, xunto co concelleiro de Turismo, Liss Suárez Becerra, reuníronse o pasado mércores en Santiago co subdirector xeral de Protección do Patrimonio Cultural, Juan Antonio Naveira Seoane, para avanzar na declaración de Ben de Interese Cultural de dous referentes culturais de Sada como son o edificio de A Terraza e as Cerámicas do castro.
-O alcalde de Sada sinalou ao termo da reunión que “o obxetivo deste goberno é a protección e posta en valor dun inmoble tan senlleiro e emblemático como é A Terrraza” e valorou as xuntanzas periódicas que están a manter con Patrimonio “que rematarán cun expediente que acumula 40 anos de retraso”.
Sada 20 xaneiro 2016.
O alcalde de Sada, Benito Portela, xunto co concelleiro de Turismo, Liss Suárez Becerra, reuníronse esta mañá en Santiago co subdirector xeral de Protección do Patrimonio Cultural, Juan Antonio Naveira Seoane, para avanzar na declaración de Ben de Interese Cultural de dous referentes culturais de Sada como son o edificio de A Terraza e as Cerámicas do Castro.
Desde Patrimonio adiantaron ao alcalde e ao concelleiro de Turismo que a semana que ven solicitarán informes, entre outros entes, á Real Academia Galega de Belas Artes, ao Consello da Cultura Galega ao Instituto de Estudios Gallegos Padre Sarmiento e as Universidades de A Coruña e Santiago de Compostela.
Unha vez dilixenciadas as solicitudes dos informes aos diferentes entes e organismos estes terán tres meses para remitilos a Patrimonio e xunto coa aprobación definitiva do PXOM, que tamén se realizará este ano, se incoará expediente de BIC para A Terraza.
O alcalde de Sada sinalou ao termo da reunión que “o obxetivo deste gobernó é a protección e posta en valor dun inmoble tan senlleiro e emblemático como é A Terrraza” e valorou as xuntanzas periódicas que están a manter con Patrimonio “que rematarán cun expediente que acumula 40 anos de retraso”.
Na xuntanza tamén se indicou que o expediente de BIC para as Cerámicas do Castro segue adiante e que estase á procura de diferentes informes para completar o mesmo.
A Terraza de Sada
O edificio modernista de A Terraza construíuse en 1912 nos xardíns de Méndez Núñez da Coruña trasladándose en 1920, peza a peza, ao paseo marítimo sadense a Sada onde segue a día de hoxe como local de hostalaría.
O 24 de xaneiro de 1975 o Ministerio de Cultura iniciou un expediente para declarar o edificio da Terraza como Monumento Histórico Artístico Nacional. Os trámites concluíron catro meses despois cun expediente que nunca chegou a resolverse. A Xunta de Galicia retomou ese expediente no ano 1995 pero caducou despois de que non se realizasen os trámites para resolver o expediente.
O 27 de xaneiro de 2011 a corporación municipal sadense aprobou de forma unánime a petición á Consellería de Cultura de declaración do edificio como BIC na categoría de monumento.
En maio de 2012 a Consellería de Cultura indicaba que se iniciaran os trámites para declarar BIC A Terraza. O departamento autonómico explicaba que o proceso se atopaba na "fase previa" e que se incoaría expediente unha vez “dispoñan da documentación completa".
No pleno ordinario celebrado en abril de 2014 os grupos da oposición presentaron unha proposta sobre expediente de declaración do edificio de A Terraza como BIC. Na exposición de motivos indicábase que a reiteración dá solicitude realizábase “xa que dado ou tempo transcorrido e as normas dá Lei de Patrimonio Cultural de Galicia sobre caducidade deste tipo de expedientes, procedía instar novamente a actuación do órgano autonómico competente”. A moción reiteraba á Consellería de Cultura o acordo plenario tomado o 27-1-2011 respecto dá declaración dá edificación como Ben de Interese Cultural na categoría de monumento e instaba ao alcalde a que realizar as xestións oportunas ante a Xunta de Galicia e a súa Consellería de Cultura conducentes a coñecer en que situación se atopaba dita solicitude.
En xuño de 2014 desde Patrimonio, sinalaron que “supeditaban a distinción de BIC á protección que lle outorgue o plan xeral e á súa aprobación definitiva”. A Consellería de Cultura iniciara en 2012 os trámites. Dous anos despois anunciaba que o expediente aínda estaba incompleto e supeditaba a declaración como BIC da Terraza á aprobación definitiva do plan xeral de Sada, aínda que, a ausencia dun plan aprobado non impediu á Xunta declarar BIC o pazo de Meirás.
Co cambio de goberno municipal no 2015 retomáronse as iniciativas para converter a Terraza en BIC. No último ano o alcalde, Benito Portela, xa visitou en tres ocasións as oficinas de Patrimonio para acelerar, na medida do posible, a declaración dos expedientes de BIC que actualmente teñen en Patrimonio.
Cerámicas do Castro.
O pleno de Sada aprobou en decembro de 2015, co voto en contra do PP, a proposta do goberno local de instar á Xunta de Galicia a axilizar os trámites para declarar Ben de Interese Cultural a fábrica de Cerámicas O Castro.
O goberno sinalou no seu día que a distinción vai dirixida a “preservar o edificio e o patrimonio que atesoura” e a saldar unha "débeda histórica" con Díaz Pardo.
A petición de que este conxunto se declarase BIC foi solicitada polo Parlamento galego en 2010 por unanimidade. O alcalde, Benito Portela, lembrou no transcurso daquel pleno que a factoría de Sargadelos de Cervo xa dispuña desa distinción e que "Sada vai tentar estar á altura de Díaz Pardo na defensa do seu legado cultural e empresarial".
A moción foi formulada polo edil de Urbanismo, Francisco Montouto, ao considerar que o complexo reúne as condicións para ser declarado BIC na categoría de “conxunto histórico” ao referirse á “agrupación de bens inmobles de carácter industrial e cultural, condicionada por unha estrutura física representativa dá evolución dunha comunidade humana, por ser testemuño dá cultura do pobo de Galicia e constituír un valor de uso e gozo para a colectividade”.
Segundo Montouto, “os concellos teñen a obriga de protexer, defender, realizar e dar a coñecer ou valor cultural dous bens integrantes do patrimonio cultural de Galicia que radiquen non seu termo municipal”, tendo en Sada “a obriga de defender ou complexo dás Cerámicas do Castro” por todo o que a factoría supuxo para o municipio.
O Parlamento de Galicia aprobou en 2010 instar á Xunta a iniciar os expedientes para declarar BIC os recintos de Sada e o situado en Sargadelos (Cervo, Lugo), ligados ao Laboratorio de Formas e incluíndo as súas coleccións e bibliotecas. Neste sentido, o proceso para declarar BIC, coa categoría de monumento, a favor da factoría de Cervo iniciouse fai catro anos, en xaneiro de 2013, polo que está pendente a incoación e tramitación como BIC de Cerámicas O Castro de Sada.
A iniciativa foi aplaudida José Díaz, fillo do intelectual galeguista Díaz Pardo, quen consideraba “moi positivo» que o Concello reclame o inicio da tramitación do expediente, o que no seu día tamén solicitou o Parlamento de Galicia sen resultado até agora.
Díaz destacou que a protección do complexo sadense, situado xunto a un castro, garantirá que se conserve “un anaco dá memoria histórica de Galicia”, en referencia ao Museo Carlos Maside, que ten “un gran valor simbólico” e que naceu coa intención de rescatar do esquecemento a plástica galega contemporánea.
Tras a creación da fábrica sadense a mediados do pasado século, nos anos sesenta Díaz Pardo e Seoane fundaron o Laboratorio de Formas de Galicia, ao que se incorporaría o arquitecto Andrés Fernández-Albalat, e puxeron as bases tamén para o Museo Carlos Maside e Ediciós do Castro.